Nötr (N)
Nötr xətt, adətən hərflə "N" ilə işarə olunur və bu, dəyişən cərəyan sisteminin əsas funksiyası tam çevrilmə yolu təmin etməkdir. Bir fazalı dəyişən cərəyan sisteminə nötr xətt adətən enerji mənbəyinin referans nöqtəsinə (adətən zərəyə) qoşulur və canlı xətlə birlikdə tam şəbəkəni forması.
Xüsusiyyətlər
Gerilim: Nötr xətt adətən zərəyə nisbətən sıfır gerilim (və ya sıfıra çox yaxın gerilim) olmasına baxmayaraq, praktik istifadə zamanında bəzi gerilim düşüşü ola bilər.
Rəng kodlaşdırılması: Bir çox ölkələrdə, nötr xəttin rəngi adətən mavi və ya ağdır (konkret rəng ölkə və ərazilərə görə fərqlənə bilər).
Identifikasiya: Elektrik şəkilləri və ekipmanlarında, nötr xətt adətən hərf "N" ilə işarə olunur.
Canlı (L)
Canlı xətt, adətən hərf "L" ilə işarə olunur və bu, dəyişən cərəyan sisteminin digər xətti olmaqla yükə (məsələn, elektronika, lampa və s.) enerji taşımaya məxsusdur.
Xüsusiyyətlər
Gerilim: Canlı xəttlər adətən nötr xəttlərə nisbətən dəyişən cərəyan gerilimi (məsələn, 220V və ya 240V) olaraq, lokal şəbəkə standartlarına görə dəyişir.
Rəng kodlaşdırması: Canlı xəttin rəngi adətən qəhvəyi, qırmızı və ya başqa bir rəngdir (konkret rəng ölkə və ərazilərə görə fərqlənə bilər).
Identifikasiya: Elektrik şəkilləri və ekipmanlarında, canlı xətt adətən hərf "L" ilə işarə olunur.
Fərqləndirmə
Nötr və canlı xəttin əsas fərqi onların rolu və şəbəkdəki təhlükəsidir:
Təhlükə: Nötr xətt zərəyə nisbətən aşağı gerilimlidir, beləliklə elektrik şoku riski nisbətən kiçikdir; Canlı xətt yüksək gerilimlidir və direkt kontakt elektrik şoku kimi təhlükələrə səbəb olabilir.
Qoşulma üsulu: Elektrik ekipmanları quraşdırılırken, canlı xətt adətən qurğun tərəfindən qoşulur, nötr xətt isə qurğun digər tərəfindən qoşulur. Bu, qurğun söndürüldüyü zaman da nötr xəttin şarjlanmadığına əmin olmaq üçün edilir.
İdentifikasiya simvolu: Elektrik şəkillərində, canlı xətt adətən "L" ilə, nötr xətt isə "N" ilə işarə olunur.
Məsələn
Ev şəbəkəsində, kontakt adətən iki dəstiğin (zərəyə dəstiğin daxil olmaqla) var:
Canlı dəstiğin (Live): Adətən "L" ilə işarə olunur, canlı xətlərə qoşulmaq üçün istifadə olunur.
Nötr dəstiğin: Adətən "N" ilə işarə olunur, nötr xətlərə qoşulmaq üçün istifadə olunur.
Diqqət ediləcək nöqtələr
Hər hansı bir elektrik işi icra etməzdən əvvəl, uyğun təhlükəsizlik tədbirlərinin yerinə yetirildiyinə əmin olun, məsələn, enerji mənbəyinin kəsildiyi, izolyasiya edilmiş alətlərin istifadəsi və s. Elektrik sistemlərinin işləməsi ilə tanış deyilsinizsə, profesional elektrikçinin köməyinə müraciət edin.