Изолятор материалларининг диэлектрик ҳусусиятлари нима?
Диэлектрик таърифи
Диэлектрик - бу электр энергиясин сакла олувчи, лекин электр ўтказмайдиган материал. Бунда конденсатор кabi айқын қуралларнинг функцонал жараёнин қисқартади.

Бошқару вольтажи
Диэлектрик материалда нормал холатда фақатга бир қатор электронлар мавжуд. Электр кучлиги белгиланган чегарани ўтиб кетишда, бошқару юз беради. Я'ни, изоляция ҳусусиятлари зиккиланади ва натижада у кондукторга айланади. Бошқару моментидаги электр кучлиги бошқару вольтажи ёки диэлектрик кучлик деп аталади. Бу белгиланган шартларда материалнинг бошқаруви учун минимал электр стресси билан бериши мумкин.
У йўлдан чиқиш, ёқилиш температураси ва сувни натижасида камайиш мумкин. У келтирилган:
Диэлектрик кучлик ёки бошқару вольтажи
V→ Бошқару потенциали.
t→ Диэлектрик материалнинг толщинаси.
Мос келиш пермиттивлик
Бу конкрет индуктив куч ёки диэлектрик доимилик деган номда ҳам аталади. Бу диэлектрик ишлатилганда конденсаторнинг капаситивлик ҳақида маълумот беради. У εr билан белгиленади. Конденсаторнинг капаситивлиги пластинкалар орасидаги аралашлик, я'ни диэлектрик материалнинг толщинаси, пластинкаларнинг кесими ва ишлатилган диэлектрик материалнинг ҳусусияти билан bog'liq. Юқори диэлектрик доимиликка эга бўлган диэлектрик материал конденсатор учун таңдалади.

Мос келиш пронициабилик ёки диэлектрик доимилик =


Агар атмосферани қандайдир бир диэлектрик медиа билан алмашсак, капаситивлик (конденсатор) ёхшироқ бўлади.Кейбiri диэлектрик материалларнинг диэлектрик доимилиги ва диэлектрик кучлиги quyidagilardir.

Истисноф фактори, ё'кув бурч ва куват фактори
Агар диэлектрик материалга AC тақсимоти берилса, куват истиғмои өтказилмайди. Бу таҳминан вакуум ва соддатилган газларда такроқ қилинади. Шунда, зарядлаш усуви қуйидаги рисунокда кўрсатилганчаски, қўйилган вольтаждан 90o юракда борилади. Бу изоляторларда куват истиғмони йўқлигини кўрсатади. Лекин копида, альтернатив оқиёт берилганда изоляторларда энергия истиснофи бор. Бу юқори диэлектрик истиғмони деп аталади. Практикада, изоляторларда течиш усуви қуйидаги рисунокда кўрсатилганчаски, қўйилган вольтаждан 90o юракда борилмайди. Течиш усуви фаза бурчи (φ) булади. Бу ҳар вақтонда 90dan паст бўлади. Бу юқоридаги ҳисобдан, ё'кув бурчи (δ) 90- φ булади.
Эквивалент схема параллель юритилган конденсатор ва резистор билан келтирилган.
Бу ёрдамида, диэлектрик куват истиғмони quyidagicha есепланади
X → Капаситив реактанслар (1/2πfC)
cosφ → sinδ
Коопида, δ кичик. Шунда, sinδ = tanδ дея мумкин.
Шунда, tanδ диэлектрик куват фактори деб аталади.
Диэлектрик материалларнинг ҳусусиятларини тушуниш изоляторларни ишлаб чиқиш, эксплуатация, қайта ишлатиш ва қайта ишлатишда муҳим. Бунда ислоҳлар калькуляциялар ва олчовлар ёрдамида амалга оширилади.

