Энергиянинг осон айлантаб булатадиган ва кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган шакллари ортасидаги фарқлар
Энергиянинг турли шаклларини айлантаб булуви физика ва химия процесларининг табиатига, шунингdek ушбу процессларнинг нисбий ифодасига ва қайта ортга келтириш имкониятига bog'liq. Кейинча эса, осон айлантаб булатадиган ва кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган энергия шакллари ортасидаги фарқлар ва ушбу фарқларнинг сабаблари тўлиқ ташкил этилади.
Осон айлантаб булатадиган энергия шакллари
1. Электр энергияси ва механика энергияси
Айлантириш қурилмалари: Электр моторлари, генераторлар.
Хусусиятлари: Юқори айлантириш нисбийи, нисбийа мураккаб процесс.
Сабаби: Электр энергияси электромагнит индукция ёрдамида (электр моторлари) механика энергиясига, ва айрим учун (генераторлар) айлантириши мумкин. Бу процесслар электромагнитизмнинг негизий принципларига рақобат, юқори нисбийга эга ва қайта ортга келтириши мумкин.
2. Иштихори энергияси ва механика энергияси
Айлантириш қурилмалари: Пар бозмалари, ички жисмоний реакция бозмалари.
Хусусиятлари: Юқори айлантириш нисбийи, лекин термодинамиканинг иккинчи закони томонидан чеклов берилган.
Сабаби: Иштихори энергияси пар бозмалари ва ички жисмоний реакция бозмалари йўлида механика энергиясига айлантириши мумкин. Карно цикл томонидан чеклов берилган, аммо практикада юқори нисбийга эришиши мумкин.
3. Химия энергияси ва электр энергияси
Айлантириш қурилмалари: Батареялар, юғуртувчи элементлар.
Хусусиятлари: Юқори айлантириш нисбийи, контролланган процесс.
Сабаби: Химия реакциялари электр энергиясини (батареялар) яратиш мумкин, ва айрим учун (электролиз) шундан ham. Бу процесслар электронларни ўтказиш билан боғлиқ, юқори нисбийга эга ва контролланади.
Кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган энергия шакллари
1. Ядро энергияси ва электр энергияси
Айлантириш қурилмалари: Ядро энергетика заводлари.
Хусусиятлари: Паст айлантириш нисбийи, мураккаб ва кўркувчали процесс.
Сабаби: Ядро фиссион ва фузион реакциялари катастрофалангиз кадар энергияни чиқаришади, аммо ушбу реакцияларни контрол қилиш мураккаб ва кўркувчали. Шундан tashqari, ядро афвалот ишлаб чиқарувчи масала кўп маҳдумликларга сабаб булади.
2. Нур энергияси ва электр энергияси
Айлантириш қурилмалари: Күн нури элементлари.
Хусусиятлари: Паст айлантириш нисбийи, материал ва мухит томонидан кўп таъсир келиши.
Сабаби: Нур энергияси нур-электр эффект ёрдамида электр энергиясига айлантирилади, аммо жорий күн нури элементларининг нисбийи паст, кўп учун 15% до 20% oralig'ida. Шундан tashqari, нур энергиясининг айлантирилиши нур кучлиги, температура ва материал сифати kabi факторлар томонидan кўп таъсир келиши.
3. Химия энергияси ва механика энергияси
Айлантириш қурилмалари: Рокет бозмалари.
Хусусиятлари: Паст айлантириш нисбийи, қайта ортга келтириши мумкин эмас процесс.
Сабаби: Химия энергиясини механика энергиясига (мисоли учун рокет бозмалари) айлантириш кўп учун жисмоний реакциялар билан аниқланади, булар нисбийи паст ва қайта ортга келтириши мумкин эмас. Жисмоний реакцияларда кўп энергия иссиқлигига ўтади ва механика энергиясига тўлиқ айлантириши мумкин эмас.
Фарқлар ва сабабларнинг жамланиши
Физика ва химия процесларининг табиати:
Осон айлантаб булатадиган: Содда ва юқори нисбийга эга физика ва химия процесларига эга, мисоли учун электромагнит индукция ва электр энергиясини яратиш химия реакциялари.
Кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган: Мураккаб ва нисбийи паст физика ва химия процесларига эга, мисоли учун ядро реакциялар ва нур энергиясини айлантириш.
Нисбийи:
Осон айлантаб булатадиган: Айлантиришда энергия ёғотиши минимал ва юқори нисбийи.
Кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган: Айлантиришда энергия ёғотиши кўп ва паст нисбийи.
Қайта ортга келтириш имконияти:
Осон айлантаб булатадиган: Процесслар кўп учун қайта ортга келтириши мумкин, таксимлаш операциялари ёрдамида баштаги холатга кайта олдини.
Кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган: Процесслар кўп учун қайта ортга келтириши мумкин эмас, содда усуллар ёрдамида баштаги холатга кайта олмайди.
Техника ишлаб чиқариш:
Осон айлантаб булатадиган: Алакадор технологиялар ва қурилмалар юқори давридаги ва кенг қолдонилишини.
Кўпрақ мураккаблик билан айлантириладиган: Алакадор технологиялар ва қурилмалар hali ижро этмоқда ва кўп человвларга ургашади.
Бу ташкил этилган тавсиялар ёрдамида, биз энергиянинг турли шаклларини нима сабабида осон айлантаб булатадиган ва нима сабабида мураккаблик билан айлантириладиганлигини ёқинроқ тушунишга эришишимиз мумкин.