Электр тизимда гармоникалар - бу айырмаланган синусоидадан Фурье ряда ёрдамида периодик эсига келмаган алма-тасирли хадисатни жиҳозлашнинг интеграл булади. Улар кенг рақобатида юксарак гармоникалар деб аталади.
Гармоникаларнинг асосий сабаблари quyidagilardir:
Чеклик йүкларининг мавжудиғи: Бул гармоникаларнинг пайда бўлишининг асосий сабаби. Мисол учун, энергетика электроникаси жиҳозлари, ҳамчиларо ректификаторлар, инверторлар ва фергалик узгартувчи жиҳозлар, ичкида бор семикондуктор қурилмалари ишлатилганда ампер-вольт кесишини чеклик шаклга олинади ва гармоникалар пайда бўлади. Ректификатор мисолида, у альтернатив энергияни так-доимий энергияга айлантиради. Айлантирувчи jarayonda, киритилган ампер-вольт носинусоидал шаклга эга бўлади ва көп сондаги гармоника компонентларини камтаёт. Шундан тышкари, дуг печкалари ва люминесцент лампочкалар ҳам чеклик йүкларнинг кенг тарқалган мисолларидир. Дуг печкада стал таятганда, дуганинг нестабиллиги ампер-вольтни осиллировати ва гармоникалар пайда бўлади. Люминесцент лампочка ҳам, балласт функцияси тафсиласи билан, ампер-вольт кесишини чеклик шаклга олинади ва гармоникалар пайда бўлади.
Трансформаторларнинг магнитлаштириш ампер-вольти: Трансформатор ишлайотганда, унинг дема керексизида магнит сатурацияси пайда бўлади, бунда магнитлаштириш ампер-вольти синусоидал шаклга эга бўлмайди, шунинг учун гармоникалар пайда бўлади. Ахироқ, трансформатор бошқаришда йўқ йўқлирга ёки енгил йүкларда ишлайотганда, магнитлаштириш ампер-вольтнинг гармоника компонентлари анча очко бўлади.
Энергетика системасининг мувозанатсизлиги: Уч фазали энергетика системасида агар ҳар бир фазадаги йүклар мувозанатсиз бўлса, бу ампер-вольт ва вольтнинг асимметриясини келитирди ва гармоникалар пайда бўлади. Мисол учун, бир қатор занаатий joylarda, ҳар бир фазага борида бир-бирдан фарқли қурилмалар уланиши сабаби bilan, уч фазали йүк мувозанатсизлиги пайда бўлиши мумкин, бунда энергетика системасида гармоникалар пайда бўлади.
Гармоникалар электр жиҳозларидаги иситишни ошириши ва юқори йўқолишларга сабаб бўлади, бунда жиҳозларнинг нормал ишлаб чиқиш ва фойдаланув муддати таъсирга тушади. Албатта, улар муносиблаштириш системаларини интерференцияга тушуриши ва энергетика системасида резонанс ва башка масалаларни пайда этиши мумкин. Шунинг учун, муносабати чора-тарзлар киритилиши керак.