Бирқатар изобретения адамзодликни ўзгартирган. Биринчи изобретение - диск, иккинчи изобретение - электр энергияси, учинчи изобретение - электр телеграфия, тўртинчи изобретение - компьютер. Электр энергияси босқичли маълумотларини муҳокама қиламиз. Ўлмонда ҳар бир қопланма кенча атомлардан ташкил топган ва ҳар бир атомда мусбат протонлар ва манфий электронлар сони бир хил.
Шунинг учун, нейтрал қопланмада электронлар ва протонлар сони бир хил эканин айтса булади. Протонлар нусха тушунган ва атомлар ядрога кучли тутылган. Электронлар ҳам атомга тутылган ва атом ядроидан турли босқичларда айланади. Аммо кейинчи электронлар чораванд такривида эсера келиши мумкин. Бу эртақалик ва аниқрақ электронлар электр энергиясини пайдо этишга сабаб болади.
Нейтрал ҳолатда, ҳар қандай қопланмада электронлар ва протонлар сони бир хил. Аммо агар қандайдир қопланмада электронлар сони протонлар сонидан кўпроқ бўлса, қопланма манфий зарядга эга бўлади, чунки ҳар бир электроннинг жами заряди манфий. Агар қопланмада электронлар сони протонлар сонидан кам бўлса, қопланма мусбат зарядга эга бўлади.
Эртақалик электронлар концентрацияси дойим давом эттиришга уринади. Бул электр энергиясининг един ва фақат сабаби. Туғриси-туғри тушунтуга кире келишимиз мумкин. Агар икки хил зарядга эга бўлган индуктив жисмлар бир-бирини тушунган бўлса, юқори электрон концентрацияга эга бўлган жисмдаги электронлар паст электрон концентрацияга эга бўлган жисмга кетиб, икки жисмнинг электрон концентрацияларини тенглатишга уринади. Бу заряднинг (электронлар зарядга эга бўлган) китишви электр энергияси.
Электр заряди: Биз аввалроқ айтканчаки, нейтрал жисмда электронлар ва протонлар сони бир хил. Нейтрал жисмда манфий заряд ва мусбат заряд сони ҳам бир хил, чунки электр заради электрон ва протонларда рақамий рўйхатда бир хил, лекин аларнинг заради карама-карши. Агар ҳеч қандай сабабга туриб, жисмда электронлар ва протонлар сони тенг бўлмаган бўлса, жисм электр зарадга эга бўлади. Агар электронлар сони протонлар сонидан кўпроқ бўлса, жисм манфий зарадга эга бўлади ва зарад ҳажми жисмдаги кўпроқ электронлар сонига bog'liq. Шундай қilib, жисмнинг мусбат зарадини тушунишга мумкин. Бу жерда электронлар сони протонлар сонидан кам бўлади. Жисмнинг мусбатлиги жисмдаги протонлар ва электронлар орасидаги фарқга bog'liq.
Электр оғими: Зарад икки нуқтадан биринчи нуқтага кетиб, зарад расмийлаштирилганда, зарад кетиши даври "электр оғими" деп аталади. Бу давр нуқтада зарад шартлари ва зарад кетиши жоли шартларига bog'liq. Электр оғими биринчи ватт ва аноқи секунд бирликда аниқланади.
Электр потенциали: Жисм зарадга эга бўлганда, унинг зарад шартлари деңгизи. Электр потенциал зарадга эга бўлган жисмнинг иш қилиш имкониятини аниқлайди. Электр потенциали электр оғими менен бир катарда пропорционал. Электр потенциални су резервуарлари ортасида су деңгизи айримига окшаш қилиш мумкин. Су оқиш тезligи су резервуарлари ортасидаги деңгиз айримига bog'liq, аммо су резервуарларидаги су ҳажмига emas.
Электр майдони: Икки жисмнинг заради бир бирини тушунган бўлса, улар ортасида куч бўлади. Куч икки жисмнинг зарадига bog'liq бирликта же карама-карши бўлиши мумкин. Электр заради зарадга эга бўлган жисм орқали ҳам кучни тушунади. Бу кучи тушунган жисмнинг электр майдони.
Юқорида айтилган ушбу тўрт термин электр энергиясининг асосий параметрлари.
Мына ушбу уч метод асосий ёндоқда электр энергиясини ишлаб чикариш учун колдонилади.
Электромеханика процесси: Кондуктор магнит майдонида ўтказилганда ва кондуктор магнит майдонида магнит майдони flux lines кесилганда электр энергияси пайдо бўлади. Бу принципга асосан, барча электр генераторлари, мисоли DC генераторлари, альтернаторлар ва барча турдаги динамолар ишлайди.
Электрокимёвий процесс: Барча батарейаларда электр энергияси кимёвий реакциялар арқали пайдо бўлади. Бу жерда кимёвий энергия электр энергияга айланади.
Солид стате электр энергиясини ишлаб чикариш: Бу энг модерн электр энергиясини ишлаб чикариш усулларидан бири. Бу жерда PN аж拉斯马да свободные электронлар ва отверстия пайдо бўлади ва заряд носителининг распределение PN ажрасмада тенг эмас. Бу свободные электронлар ва отверстия, а также их неравномерное распределение по соединению, вызывают электричество во внешней цепи. На этом принципе работают PV солнечные батареи.
Генератор арматурада электр энергияси ишлаб чикарилганда, унинг полярларининг ўзгаруши мусбат ва манфий зарад ортасида ўзгаради. DC генераторларда арматурада ишлаб чикарилган электр энергияси коммутатор арқали тўғрилашади. Альтернаторларда арматурада ишлаб чикарилган AC энергияси слип ринглар арқали ташкиги цепьга ташкиланади.
Электр энергияси ўз йўнини ўзгартирмаса, унга DC электр энергияси деймиз. Батареялар ва солнечные батареи DC электр энергиясини ишлаб чикаради.
Электр энергияси электр энергияси заводида ишлаб чикарилгандан сўнга юксалтириш трансформатори арқали юксалтирилади. Электр энергиясини низк вольтта ишлаб чикариш практика ва экономикаси мумкин. Аммо низк вольт трансмиссия экономикаси эмас. Лекин электр трансмиссия үчун, ишлаб чикарилган электр энергияси юксалтирилиши керак, сунгиси трансмиссиядан кейин пасайтириш трансформатори арқали пасайтирилади.
Электр энергиясини ишлаб чикариш, трансмиссия ва тарқатиш нормалда учин фаза системада амалга оширилади. Юқори вольт AC трансмиссия ҳамдаша эмас, шунинг учун