Qanawa Lenz dîn Elektrînîndûsî: Pêşnûs & Formûl
لەنزی ئەمە چییە؟
دەروازەی لەنزی بارهێنانی ئەڵکترۆمەگنێتی دەڵێت کە هەوڵی جاری کە لە سەرخێشەیەکدا لە تایبەت بوونی مەیدانی مەگنێتی (وا کەسەی خوارەوەی دەروازەی فارادەی بارهێنانی ئەڵکترۆمەگنێتی) پێکهاتووە، وەکەوەیە کە مەیدانی مەگنێتی کە لەلایەن جاری پێکهاتووەمەیدانی مەگنێتی کە لەلایەن جاری پێکهاتووەجاری پاشەکەوت دەکات بە مەیدانی مەگنێتی ناوەڕاست کە جاریکە پێکهاتووە. هەوڵی جاریەکە بەکاردێت لە دەروازەی لەقەی فلەمینگ.
ئەمە لە چەندێک جار زۆر ئەبێت بۆ فەهمکردنەوە- بەڵام- چاودێربە شێوەیەکی چەندێک بەسوودەوە.
بیر بەرە کە کاتێک جاری لەلایەن مەیدانی مەگنێتی بارهێنا، مەیدانی مەگنێتی کە لەلایەن جاری بارهێنا پێکهاتووە.
ئەم مەیدانی مەگنێتییە هەموو کاتێک پاشەکەوت دەکات بە مەیدانی مەگنێتی کە سەرەتاکەی پێکهاتووە.
لەمانەی خوارەوەدا، ئەگەر مەیدانی مەگنێتی "B" دەبێت - وەکەوەیە لە (١)دا نیشان دەدرێت - مەیدانی مەگنێتی بارهێنا پاشەکەوتی بکات بەوە.
کاتێک مەیدانی مەگنێتی "B" دەبێت - وەکەوەیە لە (٢)دا نیشان دەدرێت - مەیدانی مەگنێتی بارهێنا دووبارە پاشەکەوتی بکات بەوە. بەڵام ئەم جارە 'پاشەکەوت' یەکێکە کە دەکات بە زیادکردنی مەیدان - چونکە پاشەکەوتی دەکات بە ڕێژەی دەگۆڕین.
دەروازەی لەنزی بە پێی دەروازەی فارادەی بارهێنانی. دەروازەی فارادەی بەمانایە کە مەیدانی مەگنێتی کە دەگۆڕێت جاری بارهێنا لە سەرخێشە.
دەروازەی لەنزی بەمانایەکی ڕاستەوخۆی هەوڵی جاری بارهێنا، کە پاشەکەوت دەکات بە مەیدانی مەگنێتی ناوەڕاست کە جاریکە پێکهاتووە. ئەمە لە فورمولی دەروازەی فارادەی بە وەسمەی نەخۆشەیە (‘–’).
گۆڕینی مەیدانی مەگنێتی مەگەیە بە گۆڕینی قوتی مەیدانی مەگنێتی بە بەرزکردنی یاخود لەبردنی مەگنێتەکە بەرەو یاخود لەجیاتی کۆیەک، یاخود لەبردنی کۆیەک بەرەو یاخود لەجیاتی مەیدانی مەگنێتی.
بەکلمەیەکی تر، مەتوانی ئەوە بڵێین کە گەرمەکەی EMF کە بارهێنا لە چەرەکەدا پێکهاتووە پڕۆپۆشنە بە ڕێژەی گۆڕینی فلەکس.
فۆرمولی دەروازەی لەنزی
دەروازەی لەنزی دەڵێت کە کاتێک EMF بەپێی گۆڕینی فلەکسی مەگنێتی بەپێی دەروازەی فارادەی بارهێنا، پۆلاریتی EMF بارهێنا چەندێکە کە جاری بارهێنا بە هەوڵی کە پاشەکەوت دەکات بە مەیدانی مەگنێتی ناوەڕاست کە جاریکە پێکهاتووە.
وەشەی نەخۆشەیە کە بەکاردێت لە دەروازەی فارادەی بارهێنانی ئەڵکترۆمەگنێتی ئاماژە دەکات کە EMF بارهێنا (ε) و گۆڕینی فلەکسی مەگنێتی (δΦB) پێکهاتووە هەوڵی جاری بارهێنا. فۆرمولی دەروازەی لەنزی لەخوارەوە نیشان دەدرێت:
لێرەدا:
ε = EMF بارهێنا
δΦB = گۆڕینی فلەکسی مەگنێتی
N = ژمارەی چەرەکان لە کۆیەکدا
دەروازەی لەنزی و پاراستنی ئەنجامی
بۆ پاراستنی ئەنجامی، هەوڵی جاری بارهێنا لەپێی دەروازەی لەنزی بەکاردێت بە پێی مەیدانی مەگنێتی کە پاشەکەوت دەکات بە مەیدانی مەگنێتی کە جاریکە پێکهاتووە. بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ، دەروازەی لەنزی یەکێکە لە پەیوەندی پاراستنی ئەنجامی.
چۆنەکە؟ بەخێربێی بزانین کە ئەوە نەبوو و چی دەبێت.
ئەگەر مەیدانی مەگنێتی کە لەلایەن جاری بارهێنا پێکهاتووە لە هەمان ڕێگەی مەیدانی مەگنێتی کە جاریکە پێکهاتووە، ئەوان دوو مەیدانی مەگنێتی دەبەستن و مەیدانێکی گەورەتر دەکەن.
ئەم مەیدانی گەورەترە پێکهاتووە جاریێکی دیکە لە سەرخێشەدا دوو گەڕە گەورەترە لە جاری بارهێنا.
ئەمەش بە ڕێگەیەکی ڕاستەوخۆ دەکات بە پێکهاتنی مەیدانی مەگنێتییەکی گەورەتر کە دووبارە جاریێکی دیکە دەبەستێت. وەکەوەیە.
کەواتە دەتوانین ببینین کە ئەگەر دەروازەی لەنزی نەبێت کە هەوڵی جاری بارهێنا بە پێی مەیدانی مەگنێتی ک
