Principa de Karkirina ta Pêşkevên Capacitor
بۆ ئەشلێک بکەین کەسی کەپاسیتۆر کەمێک کاریکەکە پێویستە هەڵبژێرین بنەڕەتەکەیەکی تایبەت بکەین بۆ کەپاسیتۆر. ئەمە لە دوو خولەکی هێڵی گشترا بە یەکەوە بە شێوەیەکی دایەکەوە کە دەربەرەوە چەندین ماددەی گشتراوە. ئەمەکەپاسیتۆری خولەکی گشتراوە. کاتێک یەکێک لەم بەتەری (DC چەندێکی وەڵام) بە دوو خولەکی گشتراوەدا (کەپاسیتۆر) بەردەست دێت، یەکێک لە خولەکە (خولەکی یەکەم) بە سەرەکی ڕاستەوخۆیەکەی بەتەردا، و خولەکی یەکەمی تر (خولەکی دووەم) بە سەرەکی چەپەوخۆیەکەی بەتەردا. ئێستا، پێنجەیەکی ئەم بەتەرە بەردەست دێت بۆ ئەم کەپاسیتۆرە. لەم حاڵەتەدا، خولەکی یەکەم لەگەڵ خولەکی دووەم ڕاستەوخۆیە. لە حاڵەتی پێکهاتنەوە، ڕاوەیەک لە بەتەرەوە دەکاتەوەیە بۆ ئەم کەپاسیتۆرە لە خولەکی ڕاستەوخۆیەکە (خولەکی یەکەم) بۆ خولەکی چەپەوخۆیەکە (خولەکی دووەم) بەڵام ناتوانێت دەکاتەوە بەهۆی جدایییەکەی خولەکەکان لەگەڵ یەکتر بە یەکێک لە ماددەکانی گشتراوە.
فیلدی الکتریکی لە نێوان کەپاسیتۆرەکە دەبێت. لەگەڵ ڕاگرتنی کات، خولەکی ڕاستەوخۆ (خولەکی یەکەم) دەبێتە ڕاستەوخۆیەکە بە دەوروبەرەوەی بەتەر، و خولەکی چەپەوخۆ (خولەکی دووەم) دەبێتە چەپەوخۆیەکە بە دەوروبەرەوەی بەتەر. پاش کاتێک، کەپاسیتۆر دەبێتە ڕاستەوخۆیەکە بە ڕێگەی چەندێکی ڕاستەوخۆیەکە. ئەم کاتە دەوترێت کاتی بارکردنی کەپاسیتۆر.
پاش لابردنی بەتەر لە کەپاسیتۆرەکە، دوو خولەکە ئەم دوو خولەکەیە دەبێتە ڕاستەوخۆ و چەپەوخۆ بۆ کاتێک. بەهۆی ئەمە، کەپاسیتۆرەکە دەکاتە سەرچاوەی ڕاوەیەکی الکتریکی.
ئەگەر دوو سەر (خولەکی یەکەم و خولەکی دووەم) بە شێوەیەکی گشتراوە بە یەکەوە بچێتەوە، ڕاوەیەک دەکاتەوە لە خولەکی یەکەم بۆ خولەکی دووەم تا هەموو ڕاستەوخۆ و چەپەوخۆیەکان لە دوو خولەکەدا بەسەر بێت. ئەم کاتە دەوترێت کاتی دابەزێکردنی کەپاسیتۆر.
کەپاسیتۆر لە کەیتی DC
بە فرض کە کەپاسیتۆر لە نێوان بەتەر بە ڕێگەی یەکێک لە کلیدەکاندا.
کاتێک کلیدەکە پێکهاتێت، یان لە t = +0، ڕاوەیەک دەکاتەوە لە نێوان ئەم کەپاسیتۆر. پاش کاتێک (یەکەم کاتی بارکردن) کەپاسیتۆر دەبێتە ڕاستەوخۆیەکە بە ڕێگەی چەندێکی ڕاستەوخۆیەکە. بەهۆی ئەمە، کەپاسیتۆرەکە هیچ ڕاوەیەک ناتوانێت دەکاتەوە لەوەوە. بەهۆی ڕاستەوخۆیەکە لە خولەکی یەکەم و چەپەوخۆیەکە لە خولەکی دووەم بە ڕێگەی چەندێکی ڕاستەوخۆیەکە.
بەهۆی ڕاوەیەکی سفر لە نێوان بەتەر و کەپاسیتۆر، هیچ ڕاوەیەک ناتوانێت دەکاتەوە لەوەوە. بەهۆی ئەمە، دەتوانرێت بڵێین کە لە سەرەتا کەپاسیتۆرەکە دەبێتە ڕاوەیەکی کوتە و لە کۆتایدا دەبێتە ڕاوەیەکی باز.
کەپاسیتۆر لە کەیتی AC
بە فرض کە کەپاسیتۆر لە نێوان یەکێک لە سەرچاوەکانی AC. بە فرض کە لە کاتێکی کامێکی ڕاستەوخۆیەکەی چەندێکی گشتراوەدا، خولەکی یەکەم ڕاستەوخۆیەکەی هەیە و خولەکی دووەم چەپەوخۆیەکەی هەیە. لەو کاتەدا، خولەکی یەکەم ڕاستەوخۆیەکەی هەیە و خولەکی دووەم چەپەوخۆیەکەی هەیە.
