چیه کەپاسیتۆری ڕا؟
چی دەبێت کەپاسیتانسۆری ڕاکوور بێت؟
کەپاسیتانسۆری ڕاکوور (Wet Electrolytic Capacitor) چەمکێکی کەپاسیتانسۆرە کە لەخۆی دەگەیەنێتەوە مادەیەکی ڕاکوور بەشێوەی میدیای دایەلەکتری. پاشەپاش کەپاسیتانسۆرە ناڕاکان، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان دەگەیەنێتەوە مادەیەکی ڕاکوور، یەکەم بنەڕەتەکەی لە سەرەکییەکی ئاوی یان سۆڵڤەنتی ئۆرگانیک. ئەم مادەیە تەنها وەک دایەلەکتر نییە بەڵکە هەروەها لەناو فەرمانەکانی ئەلکتروکیمیایی دەبەستێتەوە، دەستیەکەی ڕووبەری کەپاسیتانسۆردا زیاد دەکات. کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان زۆر بەکاردێنراون لە جۆرە گوندەری ئامێرەکانی ئەلکترونی، بەتایبەت لە بەکارهێنانەکانی کە پێویستی ئەنجامی زۆر و ڕووبەری شارەیەکی گەورە.
ئامێرکردنی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان
بەشی سەرەکییەکەی کەپاسیتانسۆری ڕاکوور دوو ئېلێکترۆد (زۆربەی جێگەیەکاندا لەجیکە) و ئەلکترۆلایتە. یەکەم ئېلێکترۆد وەک ئەنۆدە دەکاتەوە، کە بەکارهێنرێت بۆ فورماتکردنی ڕەقەکەیەکی ڕەقە (بەکۆتایی ئۆکسیدی جیکە)، کە وەک دایەلەکتر دەکات. ئەو ئېلێکترۆدەیەی تر وەک کاتۆدە دەکاتەوە، کە لەمەتەیەکی مەتلۆب یان مادەیەکی ئالۆزەکەر. ئەلکترۆلایت بەشێوەیەکی ڕاکوور بەردەوام دەکات لە نێوان دوو ئېلێکترۆدەکە، کە ڕێگەی دەکات بۆ کۆندراوەکان بەردەوام ببن.
پڕکردن:
کاتێک دەرەکەیەکی خوارەوەیی بە کەپاسیتانسۆر دابەزێت، شارەیەکانی باش بەردەوام دەبنەوە لە ئەنۆدە، درێژەوە شارەیەکانی ڕەنگەوە بەردەوام دەبنەوە لە کاتۆدە.
لە نێوان دەرەکەیەکە، کۆندراوەکانی ئەلکترۆلایت دەکۆڵێنەوە: آنیۆنەکان بەردەوام دەبنەوە بۆ سەر ئەنۆدە، درێژەوە کاتیۆنەکان بەردەوام دەبنەوە بۆ سەر کاتۆدە.
ئەم کۆڵاندنەیە دەکاتەوە سەرچاوەیەکی دوو ڕەنگە، کە ئەنجامی کەپاسیتانسۆر بەردەوام دەکات.
بەرەوچوون:کاتێک کەپاسیتانسۆر بەرەوچوون دەکات، شارەکان لە نێوان ئەنۆدە و کاتۆدە دەگەڕێنەوە، و کۆندراوەکانی ئەلکترۆلایت بەردەوام دەگەڕێنەوە بۆ شوێنەکانی سەرەتا.
بەشدارییەکانی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان
ئەنجامی زۆر:کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان زۆر بەکاردێنراون لەگەڵ ئەنجامی زۆر، کە ئەنجامی زۆری ڕووبەری کەپاسیتانسۆر دەکات. ئەمە بەهۆی ئەلکترۆلایت کە ڕووبەری ئېلێکترۆدەکە زیاد دەکات و ڕەقەکەیەکی ڕەقە کە ئەنجامی زۆر دەکات.
ڕەزی گشتی سەریەکی ڕەزی (ESR) کەم:ئەلکترۆلایتی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان ڕەزی کەمی هەیە، کە ئەنجامی ڕەزی گشتی سەریەکی ڕەزی (ESR) کەم. ڕەزی گشتی سەریەکی ڕەزی کەم ئەنجامی ئەمە دەکات بەکاردێنراوی زۆرتر لە چەقە گەورەکان، کە بەکاردێنراوی بەرەوچوون و پڕکردن بە شێوەیەکی ڕێکەوە و ڕەزی کەم.
وێژەکانی ڕەنگە:کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان ئەنجامی ڕێکەوە لە ڕەنگە گەورە. گەرچە ئەلکترۆلایتی ڕاکوور لە گۆڕانی ڕەنگەدا دەگۆڕێتەوە، بەڵام چاکەکانی نوێ دەکەنەوە بەهۆی ئەمە، ڕێکەوەیەکی ڕێکەوە دەکەن لە ڕەنگە گونجاوەکان.
جاری گەورە:بەپێی ئەوەی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان ڕاکوورن، زۆربەییەکان ڕێکەوەیەکی ڕێکەوە دەکەن بە بەکاردێنراوی چاکەکانی ڕێکەوە و چاکەکانی ڕێکەوە. بەڵام، لە گۆڕانی کاتدا، ئەلکترۆلایت دەگۆڕێتەوە یان دەگۆڕێتەوە، کە ئەنجامی ئەمە دەکات بە ڕێکەوەیەکی کەم. بۆیە، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان ڕێکەوەیەکی کەمترن لەگەڵ کەپاسیتانسۆرە چاکەکان.
توانای خۆشەویستی:بەشێکی گەورەی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان توانای خۆشەویستیەکەیە. گەرچە مەکرەکەیەکی ڕەقە یان ڕەقەکەیەکی ئەنۆدە بەرەوچووە، کۆندراوەکانی ئەلکترۆلایت بە بەکاردێنراوی ڕەنگەیەکی ڕەقەکە بەردەوام دەکەن، کە ڕێکەوەیەکی ڕێکەوە دەکەن بە دەستی ڕەقەکە. ئەم خۆشەویستیەکە توانای ڕێکەوەیەکی ڕێکەوەی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان دەکات.
بەکاردێنراوی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان
بەهۆی ئەنجامی زۆر، ڕەزی گشتی سەریەکی ڕەزی (ESR) کەم و وێژەکانی ڕەنگە، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان زۆر بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکان:
پێکەوەکردنی نەرخی ڕاکوور:لە ناو کۆنڤێرسەکانی AC/DC، کۆنڤێرسەکانی پێکەوەکردنی ڕاکوور (SMPS) و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان بەکاردێنراون بۆ پێکەوەکردنی ڕەنگە ڕاکوور، کەمکردنی ڕەنگە ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکوور. ئەمە ڕووبەری شارەیەکی ڕاکوور دەکەن، ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکەن.
پێکەوەکردنی ئاویدیۆ:لە ناو سیستەمەکانی ئاویدیۆ، ئامپلیفایەرەکان و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان بەکاردێنراون بۆ کۆڵاندن و کۆڵاندن، کەمکردنی ڕەنگە ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکوور، کە ئەنجامی ئەمە دەکات بە ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە.
پێکەوەکردنی ئاستی:لە ناو دەربازەکانی موتۆر، دەربازەکانی ڕاکوور (VFDs) و ڕەنگە گونجاوەکانی ئاستی، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان بەکاردێنراون بۆ پێکەوەکردنی ڕەنگە ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکوور، ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکەن.
پێکەوەکردنی ئاماری:لە ناو سیستەمەکانی ڕەنگە ڕاکووری ئاماری، دەربازەکانی ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکوور، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان بەکاردێنراون بۆ ڕووبەری شارەیەکی ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکووری ڕاکوور.
پێکەوەکردنی ئاماری:لە ناو سیستەمەکانی ڕەنگە ڕاکووری ئاماری، دەربازەکانی ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکوور، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان بەکاردێنراون بۆ ڕووبەری شارەیەکی ڕاکوور و ڕەنگە ڕاکووری ڕاکوور.
پێکەوەکردنی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان
بەپێی ڕەنگە گونجاوەکان و چاکەکانی ڕێکەوە، کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان دەگەیەنێتەوە بە چەند چاکە:
کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری جیکە:ئەمە چەمکێکی ڕێکەوەی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکانە، کە لەجیکە دەگەیەنێتەوە بەشێوەی ڕاکوور و ئەلکترۆلایت بەشێوەی ڕاکوور. کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری جیکە ئەنجامی زۆر و ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکات، کە بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاویدیۆ و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور.
کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری تانتالوم:کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری تانتالوم لە تانتالوم ڕەنگە ڕاکوور دەگەیەنێتەوە بەشێوەی ڕاکوور. ئەمە ڕووبەری گەورە و ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکات. ئەمە بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاویدیۆ و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور.
کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری دووشێوەیی (EDLC):ئەمە چەمکێکی ڕێکەوەی کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکانە، کە ڕووبەری گەورە و ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکات. ئەمە بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاویدیۆ و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور.
کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری هایبرید:کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری هایبرید ڕووبەری گەورە و ڕەنگە ڕاکووری ڕێکەوە دەکات. ئەمە بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاویدیۆ و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور.
پێکەوەکردن
کەپاسیتانسۆری ڕاکوور چەمکێکی کەپاسیتانسۆرە کە لەخۆی دەگەیەنێتەوە مادەیەکی ڕاکوور بەشێوەی میدیای دایەلەکتری. ئەمە ئەنجامی زۆر، ڕەزی گشتی سەریەکی ڕەزی (ESR) کەم، وێژەکانی ڕەنگە و توانای خۆشەویستی هەیە. کەپاسیتانسۆرە ڕاکوورەکان زۆر بەکاردێنراون لە ناو ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاویدیۆ، ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور، پێکەوەکردنی ئاماری و ڕەنگە گونجاوەکانی ڕاکوور. بەپێی ڕەنگە گونجاوەکان، ئەمە دەگەیەنێتەوە بە چەند چاکە: کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری جیکە، کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری تانتالوم، کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری دووشێوەیی (EDLC) و کەپاسیتانسۆرە ڕاکووری هایبرید.
