Pêşnûna û Tîpên Tachometeran
Pêşnûna
Tachometer yek cihaz e ku bi kar dike binihêsa çarçoveya veyayê ya taybetmende yê ku bi wê reyandik e. Çalakî yê li gorîn e li ser pîvanên relatyif ên meshaqeyê da ve qabila û çarçoveya cihaza reyandik. Ji ber çarçovkirina çarçove, ev pîvan relatyif EMF (Electromotive Force) di navendeya coil de ku di şiveya mîqdara magnetikeya nîstînde. Miqdara EMF yê hativandin dibe proporsiyonal be binihêsa çarçoveya çarçove, ku hewce dike binihêsa makine.
Tîpên Tachometeran
Tachometeran bi derbarê divê tîpa bikin: mekanîk û elektrîk.
Tachometer Mekanîk: Ev tîp tachometer binihêsa çarçoveya çarçove di revolasyonên per minute (RPM) de mide. Di jorên mekanîk de ve wek hejmarî yên çarçoveyan direk nîşan dide, hêsan di jorên mekanîk de ve wek îndika sernaya çalakî.
Tachometer Elektrîk: Tachometer elektrîk binihêsa çarçoveya çarçove ji voltage elektrîk hate kirin. Berbendî tachometerên mekanîk, tachometerên elektrîk zafereke kêrhatî yên din derbas dikin, wekî pirastî, rastîne yên elektronîk, û guherîna agahdariya binihêsa lewirin. Dembigere, wan bi serkeftîn binihêsa çarçoveya çarçoveyan mide. Li gorî taybetmendiya voltage hativandin, tachometeran elektrîk bi du tîpên bin dest bine:
Generator Tachometer AC
Generator Tachometer DC
Generator Tachometer DC
Generator tachometer DC ji komponentên sereke yên din tevahit: magnet nîstîn, armature, kommutator, fırç, rezistansya veguhestin, û voltmetera moving-coil. Ji bo binihêsa makine, çarçoveya wî bi çarçoveya generator tachometer DC reyandik e.
Çalakî yê generator tachometer DC li gorî induksiyon elektromagnetîk e. Ji ber her hilkarê navendeya şiveya magnetîk, EMF di navendeya hilkar de hativandin. Miqdara EMF hativandin bi du amade hatine taybetandin: miqdara şiveya magnetîk yên navendeya hilkar û binihêsa çarçoveya çarçove. Ji ber çarçovkirina çarçove, armature di generator tachometer DC de di şiveya magnetîk yê magnet nîstîn de girîng e, EMF hativandin ku proporsiyonal be binihêsa çarçoveya çarçove ye. EMF hativandin di navendeya kommutator û fırç de ji AC hatine vekirin ji DC, ku di navendeya voltmetera moving-coil de mide an ji bo pelanên din di navendeya sisteman elektronîk de hatine proceskirin.

Çalakî û Fonksyonê Generator Tachometer DC
Di generator tachometer DC de, armature di şiveya magnetîk yê nîstîn de girîng e. Ji ber çarçovkirina armature, induksiyon elektromagnetîk hate ne, EMF di navendeya coilên piştguhde de hativandin. Miqdara EMF hativandin proporsiyonal be binihêsa çarçoveya çarçoveya çarçove ye; ji ber çarçovkirina çarçove, EMF hativandin zêde dibit.
Kommutator, bi serfirazi fırç, rola here pêkhatîn di çalakî yê generator de. Komutatorkomutator transformasuna alternating current (AC) yên di navendeya coilên armature de hativandin ji bo direct current (DC). Vebijarka wê niha çêtir e ku mide binihêsa electric signal bi rastî û rastî. Voltemetera moving-coil di navendeya EMF hativandin de mide, ku output ên miqdara dabeşî dibit ku proporsiyonal be binihêsa çarçoveya çarçove ye.
Herî paqij, polarya voltage hativandin agahdariya paqij hatine. Polarya wê çarçoveya çarçoveyan nîşan dide. Mînak, polarya rastîn nîşan dide çarçoveya çarçoveya saetî, polarya salîn nîşan dide çarçoveya çarçoveya against-saetî. Ji bo parastina voltmeter û binihêsa rastî, rezistanseka seriya bi seriya voltmeter hatine vekirin. Rezistansa wê hatine kêmkerin flowê cureya zêdetir ku di navendeya armature de hativandin, ku hatine parastina cihanê control device û rastînîna prosesa measurement.
EMF induced di generator tachometer DC de bi formulê din hate ne:

Lêkê, E – voltage generated
Φ – flux per poles in Weber
P- number of poles
N – speed in revolution per minutes
Z – the number of the conductor in armature windings.
a – number of the parallel path in the armature windings.

Zaferekan û Rewşên Generator Tachometer DC û Pêşnûna Generator Tachometer AC
Zaferekan Generator Tachometer DC
Generator tachometer DC zaferekan sereke yên din hatine, ku bi navnîşan hate ne:
Rewşên Generator Tachometer DC
Bi serfirazi zaferekan, generator tachometer DC rewşên din hatine ku hewce dike hesab bike:
Generator Tachometer AC
Dependence yê generator tachometer DC ji bo commutators û brushes limitations yên din hatine. Ji bo solve problems, generator tachometer AC hatine develop. Generator tachometer AC feature armature stati û magnetic field rotating. Design wê hatine eliminate need ji bo commutators û brushes, overcoming many of the maintenance û performance problems associated with DC tachometers.
Ji ber interacting rotating magnetic field bi coils stati, EMF induced. Amplitude û frequency yê induced emf directly related to speed of shaft. Relationship wê allows for measurement angular velocity by analyzing amplitude or frequency yê induced electrical signal.
Circuit following utilized measure speed rotor focusing on amplitude yê induced voltage. First, induced voltages rectified convert alternating current direct current. Subsequently, rectified voltages passed through capacitor filter, effectively smoothens out ripples rectified voltage waveform, providing stable accurate measurement induced voltage amplitude related to rotational speed shaft.

Drag Cup Rotor AC Generator
Drag cup type A.C tachometer shown figure below.

Structure û Characteristics Generator Tachometer AC
Stator generator tachometer AC equipped two distinct windings: reference winding û quadrature winding. Windings positioned 90-degree angle each other, key aspect generator design accurate operation. Rotor tachometer crafted thin aluminium cup situated within field structure.
Constructed highly inductive material, rotor exhibits low inertia, enabling respond quickly changes rotational speed. Electrical input supplied reference winding, output signal retrieved quadrature winding. Rotor rotates within magnetic field, induces voltage sensing (quadrature) winding. Magnitude induced voltage directly proportional rotational speed rotor, establishing reliable mechanism measuring angular velocity.
Advantages
Ripple-Free Output: Drag cup tachogenerator notable producing output voltage free ripples. Smooth output ensures accurate consistent speed measurements, making well-suited applications precise speed monitoring crucial.
Cost-Effective: Another significant benefit relatively low cost. Affordability makes drag cup tachogenerator attractive option wide range applications, especially cost-effectiveness priority sacrificing basic functionality.
Disadvantage
However, drag cup tachogenerator notable limitation. When rotor spins high speeds, nonlinear relationship emerges between output voltage input speed. Nonlinearity lead inaccuracies speed measurement properly accounted, potentially restricting generator use scenarios require high-speed highly precise rotational speed measurements.