Oscillatorê RC Phase Shift
RC phase-shift oscillators دەستەی رزیستانس-کاپاسیتۆر (RC) بەکاردێنەوە (شکل ١) بۆ پێmimeندانی فازەکەی کە بەخێربکەراوە. ئەمە شتێکی باش هەیە لە پایداری فریکانس و دەتوانێت ڤۆڵی سینوسی تام بەرەو خوارەوە بکات بۆ ناوچە زۆرێک لە بار.
بەخوازی، دەستەیەکی سادەی RC دەبێتە ڤۆڵێک کە لە ڕاستەوخۆی کەمێکی ٩٠°دا پێشەوە.
بەڵام، لە ڕاستیدا، فەرەقی فازەکە دەکاتەوە کەمتر لەمەوە کە گەڕانەکەی دەستەکە نەتوانێت بێتە ڕاستەوخۆ. بە شێوازی ماتماتیکی، زاویەی فازەی دەستەی RC دەبێتە
کە ئێکسC = ١/(٢πfC) ڕەکتانسی گەڕانەکەی C و R ڕەزیستۆرە. لە oscillators، ئەم جۆرە دەستەی RC فازەکەش، هەر یەک لەوانەی ڤەرزێکی فازە دەدەن دەتوانرێت بە ڕێکخستنی چەندین بەیەک بکەوە بۆ تەوەردەکردنی شێوازی فازەکەی بەکاردێت لە بارەی کریتەریی بارکهاوزەن.
وەک یەکێک لە نموونەکان، RC phase-shift oscillator پێکهاتووە لە ڕێکخستنی سێ دەستەی RC فازەکە، هەر یەک لەوانەی فازەی ٦٠° دەدەن، وەک ئەوەی لە شکل ٢ دیکە.
لێرە، ڕەزیستۆری کۆڵی RC ڕەزیستۆری کۆڵەکەی ترانزیستۆر دەکاتەوە. ڕەزیستۆرە R1 و R (نزیکەی ترانزیستۆر) دەستەی ڤۆڵەکەی ڕێکخستن دەکەن، ڕەزیستۆری ئێمیتەر RE پایداری دەکات. دواتر، گەڕانەکان CE و Co گەڕانەکانی ئێمیتەر و گەڕانەکەی ڤۆڵی دەیکەوتە DC دەکەن. دواتر، دەستەکە هەروەها سێ دەستەی RC دەبەستێتەوە لە ڕێگەی باکفید.
ئەم ڕێکخستەیە ڤۆڵەکەی ڕەنگەکە بە ١٨٠° بەرەو خوارەوە بکات لە کاتێکدا لە تەمەکەی ڤۆڵ بۆ بەیەکەی ترانزیستۆر. دواتر، ئەم ڤۆڵە دەگۆڕێتەوە دووبارە بە ١٨٠° لە لایەن ترانزیستۆر لە گەڕانەکە، لەبەر ئەوەی فەرەقی فازە لە نێودا ڤۆڵی داخڵ و ڤۆڵی دەرەوە ١٨٠° دەبێت لە کێشەی ڕێکخستنی ئێمیتەر. ئەمە فەرەقی فازەکە بکاتە ٣٦٠°، کە پێکەوە شێوازی فازەکە دەبێت. ڕێکخستەیەکی تر بۆ تەوەردەکردنی شێوازی فازەکە دەکرێت بە بەکاردێنەوەی چوار دەستەی RC، هەر یەک لەوانەی فازەی ٤٥° دەدەن. بەپێی ئەمە، دەتوانیت بە پێچەوانە بگەڕێیتەوە کە RC phase-shift oscillators بە ڕێکخستنی ڕێکخستە گونجاوەکان دەکرێت بەکاردێنرێت. بەڵام، دەبێت بە دڵنیایی بەخێربکەرەوە کە، هەرچەند ڕێکخستەیەکی زیاتر دەبێتە ڕێکخستەیەکی پایدارتر، بەڵام ئەمە هەروەها بە ڕێکخستەی ڤۆڵی دەرەوە دەبێتە ئەنجامی ڕێکخستەی بارەکە. شێوازی ژمارەی فریکانسی ڤۆڵی کە لەلایەن RC phase-shift oscillator دەبێتەوە دەنوێنرێت بە
کە N ژمارەی دەستەکانی RC دەبێتەوە بە بەکاردێنەوەی ڕەزیستۆرە R و گەڕانەکان C. دواتر، وەک ڕێکخستەیەکی گونجاو لە ڕێکخستەی ڤۆڵەکە، RC phase-shift oscillators دەتوانرێت بەکاردێنرێت بە OpAmp بە بەکاردێنەوەی ڕێکخستەی ڤۆڵی (شکل ٣). بەڵام، ڕێکخستەی کارکردنی هەمانە، بەڵام دەبێت بەخێربکەرەوە کە، لێرە، فازەی ٣٦٠° کە دەبێتەوە بە ڕێکخستنی دەستەکانی RC فازەکە و Op-Amp کە کار دەکات لە ڕێکخستەی ڕەگەزی.
دواتر، دەبێت بەخێربکەرەوە کە فریکانسی ڤۆڵەکەی RC phase-shift oscillators دەتوانێت بگۆڕێت بە گۆڕانکاری ڕەزیستۆرەکان یان گەڕانەکان. بەڵام، لە ڕێکخستەی گونجاوەکاندا، ڕەزیستۆرەکان ڕێکخستەیەکی پایدار دەبێتەوە بەڵام گەڕانەکان دەگۆڕێن. دواتر، بە ھەڵگەڕانی RC phase-shift oscillators لەگەڵ LC oscillators، دەتوانیت ببینی کە یەکەمی ڕێکخستەیەکی گونجاوەکان بەکاردێنێت. بەڵام، ڤۆڵی دەرەوەی کە لەلایەن RC oscillators دەبێتەوە دەکاتەوە زۆرتر لە ژمارەی ڕێکخستەیەکی گونجاوەکان. بەڵام، ئەمە بەکاردێنرێت بە بەکاردێنەوەی ڤۆڵەکەی سینکرونیک، ئامێرە مۆسیکییەکان و بە بەکاردێنەوەی ژمارەی ڤۆڵی کەم و یان ڤۆڵی دەنگ.
Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.
